Wimbledon Championships – Wat maakt het zo speciaal?

Wimbledon is waarschijnlijk het eerste wat je te binnen schiet, als we het hebben over tennistoernooien. De beste spelers ter wereld strijden hier in juli om de prestigieuze titel. Dit oudste tennistoernooi ter wereld gaat gepaard met behoorlijk wat tradities en bijzonderheden. In dit artikel komt alles aan bod wat Wimbledon zo uniek maakt, van de Wimbledon aardbeien en “tennis whites”, tot de royal box. 

De regels en etiquette van Wimbledon

Wimbledon staat bekend om zijn bijzondere regels, en we vertellen je met plezier alles wat je moet weten over dit prestigieuze Britse tennistoernooi. Van de redenen achter de avondklok en de dresscode voor spelers tot het toernooiverloop, en wat je wel en niet mag als je besluit om zelf het oudste toernooi van de wereld bij te wonen. 

Wimbledon toernooiverloop en nieuwe regels

Het oudste tennistoernooi van de wereld bestaat uit meerdere individuele toernooien, namelijk:

• Enkelspel Mannen
• Enkelspel Vrouwen
• Dubbelspel Mannen
• Dubbelspel Vrouwen
• Dubbelspel Gemengd

In totaal doen er 128 spelers (128 mannen en 128 vrouwen) mee aan het enkelspel. Naast deze hoofdtoernooien vinden er ook andere toernooien plaats, zoals het rolstoel-, jeugd- en invitatietoernooi (voor oud-spelers). 

Het Wimbledon toernooi duurt altijd 14 dagen, en begint op een maandag en eindigt op een zondag. Het vindt twee weken later plaats (eind juni, begin juli) dan de Queen’s Club Championship; een jaarlijks tennistoernooi voor de mannen. 

Het toernooiverloop van de hoofdtoernooien gaat volgens een “knock-out” systeem, wat betekent dat er 7 wedstrijden moeten worden gewonnen om het goud te halen. Bij het enkel- en dubbelspel mannen wordt er gespeeld om de beste van 5 sets en bij alle andere wedstrijden om de beste van 3 sets. Sinds 2022 geldt er een nieuwe regel, de final set tie-break bij een tussenstand van 6-6. Waarbij de speler (of het duo) die als eerste 10 punten behaalt met een verschil van 2 punten wint.

De toernooien van Wimbledon worden altijd gespeeld op gras, wat de snelste ondergrond is. De bal kan op het gras onverwacht een andere kant opschieten door minimale oneffenheden en het is een ondergrond waar alleen de echte professionals zullen uitblinken. Ieder grasveld is ook anders, op de Roland Garros stuitert de bal namelijk een stuk hoger, terwijl de bal lager blijft op het grasveld van Wimbledon wat een nog sneller spel betekent.

Niet alleen de kledij van de spelers, maar ook het toernooi voldoet aan een aantal strikte regels. Zo is er bijvoorbeeld de avondklok van 23:00, wat al heeft gezorgd voor heel wat spannende wendingen tijdens wedstrijden. De reden achter deze “11 pm curfue” is de Britse wetgeving en de avondklok is in werking gesteld om de veiligheid van het publiek te bevorderen.

Wimbledon dresscode: de “tennis whites” 

Wimbledon en de witte kledij van de spelers is iets dat onlosmakelijk met elkaar verbonden is. Het is een traditie die al meer dan 140 jaar staande is gebleven. Veel van de spelers vinden het geen probleem om twee weken van het jaar in wit gekleed te gaan en het zorgt natuurlijk voor prachtige beelden op het magische groene gras van Wimbledon. Toch is lang niet iedere speler het hier mee eens.

Heren dresscode & dames dresscode

Niet alleen de witte kleur maar ook de “gepaste tenniskledij” heeft al voor wat opschudding gezorgd. Bijvoorbeeld toen Federer oranje schoenzolen had, Nadal een iets te lange short droeg of toen White in een witte catsuit op de baan verscheen.  

Veel vrouwelijke spelers moesten in 2014 hun bh uitdoen, omdat deze niet voldeed aan de strikte witte dresscode. Hoewel de mannen nog steeds wit ondergoed moeten dragen, mogen de vrouwen sinds kort een donker broekje dragen onder hun tenniskleding, als deze maar niet te lang is.

Etiquette

Gek genoeg is er geen officiële dresscode voor de toeschouwers, al is het eenongeschreven regel om er netjes en chic uit te zien. Wel zijn er - we hadden ook niet anders verwacht - een aantal dingen die absoluut niet zijn toegestaan. Je mag bijvoorbeeld niet in een gescheurde jeans en vieze sportschoenen, of sport shorts met een hemd of een hoodie naar de wedstrijden kijken. Ook grote hoeden zijn verboden, omdat die het zicht van de mensen achter je kunnen blokkeren. 
 

Niet alleen gelden er regels voor de kleding, ook is er een gedragscode. Het uitbundig aanmoedigen van de spelers wordt niet gewaardeerd. Het is ook niet toegestaan om de naam van een speler te roepen voorafgaan aan het serveren, of het verlaten van de wedstrijd op een ongepast moment. 

Very British – hierom is Wimbledon uniek 

Dat Wimbledon typisch Brits is, is te merken aan de talloze gebruiken die je bij geen enkel ander tennistoernooi zal tegenkomen. Van de ballenjongens en -meisjes tot de umpires, en van de royal box tot de aardbeien met slagroom. Maar laten we eerst beginnen met de queue, want dit is voor velen die Wimbledon met eigen ogen willen meemaken een ervaring op zich. 

De Queue

De Queue is, zoals de vertaling van het woord aangeeft, een wachtrij. En net als Wimbledon hét toernooi is van alle tennistoernooien, is de Queue dé wachtrij van alle wachtrijen. Hoopvolle liefhebbers van tennis nemen de avond vooraf al plaats in de enorme rij op de Church Road in de Southfields van London, in de hoop een van de kaartjes te bemachtigen die ter plekke te koop zijn. Wimbledon is overigens een van de weinige sportevenementen waar je op het event zelf kaartjes kunt kopen. Voor de Centre Court zijn er behalve voor de laatste 4 dagen 500 kaarten te koop, waarbij er ook Ground Passes te koop zijn die slechts 27 pond per stuk kosten. Houd er rekening mee dat je alleen met een credit- of debitcard kunt betalen.

Veel “queuers” kiezen ervoor om te overnachten op de camping, waarbij het aanbevolen is om zo min mogelijk mee te nemen. Denk aan een één- of tweepersoonstentje, wat slaapspullen en een tandenborstel. Je hoeft niet bang te zijn dat je je zal verslapen, want alle bezoekers worden om 6:00 al gewekt, om zich klaar te maken om in de rij te gaan staan. 

Naast het ter plaatse kopen van Wimbledon tickets, kun je jezelf binnen een bepaalde tijdsperiode opgeven voor de Public Ballot. Deze “raffle” (loterij) hanteert een maximum van één applicatie per huishouden, om de verstrekking van kaarten zo eerlijk mogelijk te houden. Rijke fans kunnen ook een kaartje kopen voor 5 jaar, voor een prijskaartje van 100.000 pond.

Strrawberries and cream

Als je het geluk hebt om je een van de Wimbledon bezoekers te mogen noemen en een van de Wimbledon tickets hebt bemachtigd, kun je natuurlijk tijdens je bezoek ook een skyview suite boeken voor 1.7120 pond. Of een privé tafel voor 1.495 pond, inclusief een 4 gangen diner á la carte. De goedkoopste optie voor een etentje op Wimbledon in 2022 was een privé tafel op de Lawn, voor 670 pond.

Ondanks het feit dat Wimbledon veel regels hanteert voor het meenemen van eigen eten en drinken, mag je wel je eigen champagne (max. 750 ml) of twee blikken bier van 500 ml meenemen. Wimbledon heeft zelf ook een eigen champagne van het iconische merk Lanson. De champagne van deze maker wordt al sinds het ontstaan van het toernooi geschonken en ieder jaar worden er ongeveer 150.000 glazen geserveerd.

Naast champagne staat het tennistoernooi vooral bekend om zijn Wimbledon aardbeien, die ieder jaar met veel liefde worden geplukt en gesorteerd. Het totaal aantal aardbeien dat door de toeschouwers wordt verorberd, komt neer op ongeveer 1,92 miljoen. Ze worden geserveerd met cream, een soort ongezoete slagroom. Deze traditie stamt uit de 19e eeuw, toen aardbeien een luxe waren en de oogst ervan toevallig samenviel met het tennistoernooi. Maar waarom precies aardbeien met slagroom? Deze traktatie wordt gezien als een koninklijk gerecht. “Strawberries with cream” werden al geserveerd in 1509 aan koning Hendrik, van Engeland.

De Royal Box

De Royal Box bevindt zich pal aan de Central Court en geeft toeschouwers het perfecte uitzicht op de meest spannende tenniswedstrijden van het toernooi. Je kunt er alleen geen kaartje voor kopen, hoeveel geld je ook te besteden hebt. De enige manier om plaats te nemen op één van de 74 stoelen in de Royal Box is op uitnodiging en deze eer is besteed aan leden van het koninklijk huis, beroemdheden en vorige winnaars. Het is ieder jaar dan ook weer spannend om te zien wie er dit keer zullen plaatsnemen.

Tennis is van oudsher een sport die veel werd beoefend door de "royals" en werd destijds gezien als een elite sport. Vroeger was het de traditie dat de spelers een buiging maakten voor de royal box, maar dit is sinds 2003 niet meer nodig. Met uitzondering voor de Queen of England en King Charles. 

Umpires

Umpire is een ander woord voor scheidsrechter en de term wordt gebruikt in meerdere sporten. Voor een toernooi als Wimbledon zijn er meerdere soorten scheidsrechters, die ieder zorgen voor het eerlijk verlopen van een bepaald gedeelte van de wedstrijd. Zo heb je een lijnscheidsrechter die beoordeelt of een bal binnen of buiten is en houdt de stoelscheidsrechter de score bij. Het is een baan die je niet zomaar kunt vervullen - enkel umpires met een “golden badge” mogen hun vak uitoefenen bij de grote wedstrijden zoals de Grand Slams. Deze elite groep scheidsrechters verdienen ongeveer 80.000 euro per jaar.

Umpires hebben de bevoegdheid om spelers van het veld te laten verwijderen, bijvoorbeeld bij gedrag dat niet wordt geaccepteerd. Het aanraken van de umpire door de spelers is daar een voorbeeld van. Umpires zijn gebonden aan geheimhouding en je zal ze dan ook nooit na een wedstrijd horen praten met de media. Spelers kunnen op hun beurt een umpire op een “no-list” laten plaatsen, als ze liever niet willen dat een bepaalde scheidsrechter de wedstrijd beoordeeld. 

Net zoals de topsporters zelf, kan niet iedereen zomaar een ballenjongen of - meisje worden. Deze tieners van ongeveer 15 jaar oud ondergaan een lang en streng selectieproces, waarna ze gemiddeld twee jaar deze taak vervullen. Om deel te nemen moet je op een school zitten die onderdeel is van het BBG programma.

Net als de sport tennis is ook het worden van ballenjongen of -meisje erg competitief. Ze worden onder meer geleerd hoe ze een bal moeten laten stuiteren en hoe ze deze moeten aanbieden aan de spelers. Niet iedereen kan namelijk op zijn CV schrijven dat hij/zij een bal heeft mogen geven aan Djokovic, Nadal of Medvedev.

All England Lawn Tennis and Croquet Club

De All England Lawn Tennis and Croquet Club (AELTC) is de privé club van Wimbledon. Het grote verschil met alle andere Grand Slams is dat dit het enige tennistoernooi is dat nog op gras wordt gehouden en niet op gravel. De club vindt zijn oorsprong in het spelen van croquet, en tot op de dag van vandaag heeft deze club slechts 375 volwaardige leden.

Wimbledon Centre Court

De centre court is de plek waar alle belangrijke wedstrijden plaatsvinden en het biedt inmiddels toegang aan bijna 15.000 toeschouwers. Centre court is de Engelse aanduiding voor het hoofdveld. Toch wordt er veelal geduid op het hoofdveld van Wimbledon als men het over de centre court heeft. De centre court beschikt sinds 2009 over een uitschuifbaar dak, dat bij nat weer het gras (en de spelers) kan beschermen.

Wimbledon Court No. 1

Net als de centre court beschikt ook de no1 court over een uitschuifbaar dak. Deze tennisbaan beschikt over 12.345 plaatsen. Het is niet het meest belangrijke veld, maar er worden veel spectaculaire wedstrijden gespeeld zoals de kwartfinales, waar het er soms zelfs nog spannender aan toe gaat dan bij de finales.

Andere tennisbanen van de AELTC

Naast de centre court en de no1 court zijn er nog tal van tennisvelden te vinden op de AELTC. In totaal telt Wimbledon 19 wedstrijdgrasbanen en 22 trainingsbanen. In tegenstelling tot de twee hoofdbanen zijn de toeschouwers en spelers hier wel blootgesteld aan de elementen. Alle velden hebben wel een gras ondergrond. 

Geschiedenis Wimbledon

Het oudste tennistoernooi ter wereld kent natuurlijk een rijke geschiedenis en is ooit begonnen als een amateurclub. De officiële naam is niet Wimbledon, maar Wimbledon Championships. Van 1877 tot en met 1921 vond Wimbledon plaats aan Worple Road en sinds 1922 aan Church Road. Al die tijd wordt er gespeeld op gras, in tegenstelling tot de veel vaker voorkomende gravel ondergrond. Voor de grasroller moest men destijds 10 guije neertellen; een oude Engelse munt met een waarde van 21 shilling.

 De allereerste winnaar van het toernooi ontving als prijzengeld 25 guinje, wat in 2023 een waarde zou hebben van £2.350. In 2023 bedraagt de prijzenpot heel wat meer en voor het hele toernooi staat 4,8 miljoen pond ter beschikking, oftewel 5,5 miljoen euro. Waarvan je £2.360.000 krijgt als je het goud wint en £1.170.000 voor het zilver. 

De eerste kampioen van Wimbledon was Spencer Gore in 1877; de man die iets meer dan twee grasrollers kon kopen met zijn prijzengeld. Op het moment van schrijven en een gespeeld aantal van 135 edities, heeft Roger Federer de meeste enkelspel overwinningen op zijn naam staan (8) en Todd Woodbridge de meeste overwinningen voor het mannen dubbelspel (9). Voor de vrouwen zijn dit opeenvolgend Martina Navratilova (9) en Elizabeth Ryan (12). Voor het gemengd dubbelspel is het grootste aantal overwinningen 7, voor Elizabeth Ryan. 

Wie organiseert Wimbledon? 

Wimbledon wordt georganiseerd door het team AELTC en zij regelen de dagelijkse bezigheden. Bij de organisatie van dit tennistoernooi komt veel meer kijken dan het plannen van de wedstrijden en de verzorging van de spelers. In 2022 waren er 3.000 mensen nodig om alle toeschouwers te voorzien van eten en drinken, 610 stewards en 400 mensen om ervoor te zorgen dat alles er netjes en opgeruimd uitzag. Hieronder een aantal belangrijke namen van mensen die zich volledig inzetten voor een succesvol verloop van dit prestigieuze evenement.

Sally Bolton

Bolton is de CEO van de AELTC sinds 2018. Daarvoor zette ze zich ook al 4 jaar lang in voor de AELTC, als strategische planner en operations director. Daarvoor was ze CEO van meerdere rugbyclubs. 

Dan Bloxham

Dan Bloxham is verantwoordelijk voor de Wimbledon ceremonies en is de hoofdcoach van de AELTC. Hij is een level 5 tenniscoach. Bloxham verschijnt vaker op beeld dan de spelers, omdat hij alle spelers naar de baan begeleidt. 

Neil Stubley

Neil Stubley is verantwoordelijk voor de banen en het gras; Head of Courts and Horticulture. Hij heeft een studie gedaan met een specialisatie in sportvelden en pesticiden. Stubley werkt al sinds 1995 voor de AELTC. 

Lidmaatschap Wimbledon

Lid worden van de AELTC club gaat niet zomaar en slechts een zeer select groepje mensen mag zich volwaardig lid noemen van deze elite club. Daarbij wordt een verschil gemaakt tussen volledige leden, leden voor het leven, eervolle leden, tijdelijke leden en junior leden. Voor de laatste twee categorieën geldt een maximaal aantal van 500. Veel van de tijdelijke leden worden voorgedragen door spelers die regelmatig gebruikmaken van de faciliteiten van de AELTC. Je kunt alleen een volwaardig lid worden als je een grote bijdrage hebt gedaan aan de sport, zoals bijvoorbeeld voormalige winnaars van het enkelspel.

Interessante Wimbledon feitjes

• Een portie aardbeien op Wimbledon bestaat uit 10 stuks en je betaalt er £2,50 voor
• Anne White ging in 1985 op een bijzondere manier tegen de tennis whites” dresscode in, met een witte catsuit
• In 2017 moest Venus Williams haar roze bh uitdoen, omdat deze in strijd was met de dresscode 
• Een fles Wimbledon champagne kost tussen de 40 en 50 pond
• Lewis Hamilton werd in 2015 niet toegelaten tot de Royal Box, omdat zijn kleding niet voldeed aan de voorschriften. Hijmiste hierdoor de finale tussen Djokovic en Federer.
• Het prijzengeld voor het eerste Wimbledon toernooi bedroeg omgerekend nog geen 2.750 euro
• Winnaars mogen hun trofee niet meenemen naar huis, maar deze komen in een vitrine in de AELTC te staan

Trofeeën

Als je een trofee wint op Wimbledon blijft deze in eigendom van de AELTC. De spelers krijgen een replica met alle namen van de voorgaande winnaars. Een van de meest opvallende trofees is die met een ananas erop. De reden achter de ananas op de Wimbledon trofee is waarschijnlijk vergelijkbaar met de historie van de aardbeien en is te danken aan de lange geschiedenis van dit tennistoernooi. Vroeger kon niet iedereen zich dit soort fruit veroorloven en met name een ananas werd gezien als een exclusieve vrucht die kon worden vergeleken met een uitmuntende prestatie. Al blijft dit slechts een speculatie.

Rufus

Rufus is de opvolger van Hamish, en Rufus zorgt sinds 2007 voor het verjagen van duiven op Wimbledon. Rufus is een buizerd en wordt al ingezet sinds hij 15 weken oud was. Hij werd in 2012 gestolen, toen zijn verzorgers hem alleen achterlieten in de auto voor een overnachting. Het is van nature een erg sociale vogel die in het wild met zijn tweeën of in groepen jagen. Je kunt je dus afvragen of het beschermen van de court tegen duivenpoep door een enkele vogel nog wel van deze tijd is.

Services stewards

Ieder jaar zijn er 595 stewards aanwezig om de veiligheid van het toernooi te verzekeren. Ze bevinden zich op het Centre Court en de tennisbanen met de nummers 1, 2, 3, 12 en 18. Al deze stewards zijn onderdeel van het leger en minimaal de helft van deze service stewards heeft al eerder op Wimbledon gestaan. Het is een gewilde rol waarvoor de AELTC ieder jaar ongeveer 1.000 aanmeldingen ontvangt. Terwijl deze military stewards de veiligheid in de gaten houden helpen ze de bezoekers een handje, door ze naar hun stoel te begeleiden bijvoorbeeld. 

1913 suffragette terreuraanslag

In 1913 werd er een poging gedaan om het terrein te vernietigen, maar een van de tuinmannen had de vrouw opgemerkt. Deze suffragette had spullen bij om brand te stichten en werd voordat ze schade aan kon richten veroordeeld tot 2 maanden cel. De suffragettes waren een organisatie die zich inzetten voor vrouwenrechten in Groot Brittannië en dit deden ze onder meer door middel van bombardementen en brandstichting door heel het land.

Kate Middleton, Royal Highness the Princess of Wales

Catherine Elizabeth Middleton, ook wel bekend als Kate Middleton, is de patron (beschermheilige) van de AELTC. Dit betekent onder meer dat ze de prijzen mag uitreiken aan het einde van een wedstrijd. Niet alleen zijzelf maar haar hele familie zijn grote tennisliefhebbers. Ze is vrijwel ieder jaar te zien op het toernooi, behalve toen ze op doktersadvies thuis moest blijven vanwege haar zwangerschap. Je kunt de rol van beschermheilige onder meer herkennen aan de strik die ze draagt op haar kleding.